طراحی وساخت کارتریج جمع‌آوری بلت سیمی در استیل لاستیک و هدف کاهش آسیب‌های اسکلتی عضلانی

احمد صالحی¹ ، محمدرضا احمدی²  ، احسان نصیری نیا³

1-رئیس استیل لاستیک شرکت کویرتایر 2-رئیس ارگونومی  شرکت کویرتایر 3-سرپرست HSE  شرکت کویرتایر

Rokhsat90@yahoo.com - ehsannassirinia@gmail.com

چکیده :

مقدمه: ارگونومی با مفاهیم حفظ و حراست از کارکنان و کاهش آسیب‌های اسکلتی عضلانی ناشی از کار با طراحی و بهبود شرایط کاری و همسوسازی ماشین با انسان مرتبط می‌باشد .

روش ارزیابی: یکی از مشکل‌سازترین قسمتهای کارخانه کویرتایر به لحاظ آسیب به کمر و ستون فقرات اپراتورها قسمت جمع‌آوری بلت در استیلاستیک‌ها بود که پس از ارزیابی‌های اولیه با روشها و نرم‌افزارهای ارزیابی ریسک ، سطح خطر بسیار بالا برای این قسمت محرز گردید .

یافته ها: متعاقب آن برای رفع این معضل و افزایش سرعت جمع‌آوری و بهبود عملکرد دستگاه ، سیستم جمع‌آوری بلت بوسیله کارتریج 220 متری به جای رولهای 45 متری پیشنهاد و اجرایی گردید . همزمان با این تغییر در 3 دستگاه استیلاستیک ، 16 دستگاه تایرسازی رادیال مرحله 2 نیز می‌بایستی اصلاح و به سیستم تغذیه بلت با کارتریج مجهز گردند که این برنامه نیز اجرایی و تکمیل گردید .

بحث و نتیجه گیری: از نتایج اجرای این اصلاحات و تغییرات ماشین‏آلات ، حذف کامل ریسک فاکتور مورد نظر در قسمت جمع‌آوری بلت در استیلاستیک‌ها ، حمل و نقل بلت تولیدی و نیز تغذیه بلت در تایرسازی‌ها گردید که می‌تواند به عنوان الگوی مشابه خوبی برای تغییر در سیستم جمع‌آوری برخی از دیگر دستگاهها نیز محسوب گردد .

واژه‌های کلیدی : ارگونومی, بهبود, کاهش ریسک, آسیب, اسکلتی, کارتریج, استیلاستیک, کارآیی, عملکرد

محور مقاله : طراحی و ساخت ، ماشین‏آلات ، آزمون محصول - کیفیت ، بهره‌وری ، استانداردها و منابع انسانی

مقدمه

نیروی انسانی از برترین سرمایه‌های یک سازمان محسوب گردیده و هرگونه آسیب جسمی و روحی وارده به کارکنان باعث آسیب و اختلالات اسکلتی عضلانی و استرس‌های شغلی گردیده که در نهایت باعث از کارافتادگی ، کاهش بازدهی و بهره‌وری نیروی کار ، کاهش کیفیت و کاهش سودآوری سازمان خواهد گردید . در مبحث ارگونومی با این نگاه و با هدف کاهش آسیب به پرسنل ، در جهت اصلاحات مهندسی و تغییر ماشین‏آلات ، تجهیزات و فضای کاری کارکنان ، قدم برداشته و شرکت کویرتایر در طی یکسال و نیم اخیر ، برنامه‌های گسترده‌ای در این زمینه اجرا و پیاده‌سازی نموده است . یکی از برترین اقدامات ارگونومیکی جهت اصلاح و تغییر ماشین‏آلات و تجهیزات ، تغییر سیستم جمع‌آوری دستگاههای استیلاستیک می‌باشد .

در این مقاله که بعنوان طراحی و ساخت کارتریچ 220 متری بلت‌های جمع‌آوری‌ استیل‌لاستیک و جایگزینی آن بجای سیستم قدیمی رولهای 45 متری مشخص شده است ، به بررسی و ارزیابی یکی از ایستگاههای پرخطر که با توجه به تکمیل نمودن چک لیست ILO و نوردیک و روشهای ارزیابیREBA  ،RULA ،  QECکشف گردیده ، قبل و بعد از انجام پروژه پرداخته شده است . اهمیت این پروژه زمانی عیان می‌گردد که بدانیم علاوه بر حذف تمامی موارد و مشکلات در خصوص دشواری روش انجام کار ، تأثیرات قابل توجهی در افزایش سرعت و راندمان تولید و بهبود کیفیت محصولات ایجاد شده است .

بخش تجربی

در روش قبلی جمع آوری , بلت ها در رول های 45 متری با وزن تقریبی 35 کیلوگرم با برداشتن از ارتفاع حدود 1.5 متری از سطح زمین توسط اپراتور و قرار دادن در گاری مخصوص حمل به تعداد 10 عدد که با خم شدن پاها و کمر همراه بود انجام می‌شد که به طور قطع سبب آسیب های اسکلتی و عضلانی می گردید . ضمناً حمل و نقل گاری با وزن تقریبی  600  کیلوگرم  خود یکی از معضلات بود. (شکل1)

شکل1 – جمع آوری رول ها در ایستگاه استیلاستیک قبل از اصلاح

داده های جمع آوری شده مربوط به ایستگاه استیلاستیک با استفاده از روش ارزیابی ارگونومیکی REBA مورد بررسی قرار گرفت. (شکل 2)

شکل2 – نتایج حاصل از ارزیابی ایستگاه استیلاستیک در نرم افزار REBA

همچنین این ایستگاه توسط روش جداول اسنوک نیز مورد ارزیابی قرار گرفت ( شکل 3) که نتایج بدست آمده از این روش نشان میدهد که این ایستگاه فقط برای کمتر از 50 درصد از جامعه آماری کارگری شاغل در آن ایمن می‌باشد که نشان دهنده سطح ریسک بالایی برای این قسمت می‌باشد و باید بررسی دقیقتری روی آن صورت گیرد.

شکل 3- وضعیت ایستگاه جمع آوری لایه استیلاستیک

پس از کشف این مشکل ، تیم طراحی کارخانه به فکر اصلاح و تغییر سیستم موجود برآمد که ماحصل آن طراحی کارتریج‌های 220 متری بلت سیمی و اصلاح و تغییر 3 دستگاه استیلاستیک و همچنین تغییر 18 دستگاه تایرسازی رادیال مرحله 2 برای تجهیز این سیستم گردید.(شکل4)

بر اساس ارزیابی های صورت پذیرفته بعد از انجام پروژه طراحی و ساخت کارتریچ جمع آوری بلت سیمی درماشین استیل لاستیک که به روش های ,REBA,RULA QEC  و پرسنامه NIOSH  و نوردیک انجام شده مشخص گردید که پوسچر های پر خطر و وضعیت های نامناسب به طور کلی حذف و شرایط بوجود آمده در بررسی های نرم افزاری در محدوده قابل قبول می باشد.

به عنوان نمونه، ارزیابی صورت گرفته با روش RULA پس از تغییرات و اصلاحات (شکل 5) نشان دهنده تاثیر بسیار بالای اصلاحات در این ایستگاه می باشد .

نتایج :

در روش جدید با ساخت کارتریج مخصوص جمع آوری به دلیل جمع آوری 220 متر بلت سیمی در یک کارتریچ علاوه بر حذف تعدد انجام کار در برداشتن و جابجائی رولهای پر شده با دست و نیز حذف پوسچرهای نامناسب قرار گرفتن پاها و کمر اپراتور در و ضعیت نامناسب بوده

و در حمل راحت کارتریج که روی زمین استقرار دارد شرایط مناسبی ایجاد شده است که عموماً حمل این کارتریج‌ها توسط یدک کش صورت می‌پذیرد . همچنین با استفاده از این کارتریج‌ها در ماشینهای تایرسازی ، از برداشتن , جابجائی و بلند کردن رولهای سنگین به تعداد بسیار زیادی پرهیز شده است .

شکل4 – وضعیت اصلاح شده استیلاستیک

شکل 5 – نتایج حاصل از اصلاحات تجهیزات در استیلاستیک   

بحث و نتیجه گیری :